De gevolgen van de coronacrisis voor de energietransitie
De coronacrisis raakt de hele samenleving en grote delen van de economie. De duur van de crisis en de gevolgen ervan kunnen niet nauwkeurig worden ingeschat. Heeft dit alles ook gevolgen voor de energietransitie? En welke gevolgen heeft het voor het grid van de toekomst?
Wat waren de gevolgen van de coronacrisis voor de energietransitie in het afgelopen half jaar?
Arnaud Banner, Technisch Directeur van Omexom wereldwijd, geeft vanuit Parijs zijn visie.
“Voor alle duidelijkheid: ik pretendeer geen econoom te zijn, dus ik kan deze vraag niet goed beantwoorden. Bovendien is het door deze zeer bijzondere situatie eigenlijk voor niemand duidelijk van wat precies de gevolgen van de pandemie zullen zijn. Maar ik zie natuurlijk wel de gevolgen voor onze directe klanten: de energieproducenten en de transmissie- en distributienetbeheerders (TSO’s en DSO’s). Energieproducenten zien een tijdelijke daling van het energieverbruik. Net als in veel andere sectoren is de vraag afgenomen. In Europa zijn transmissie- en distributienetbeheerders Regulated Asset Based (RAB). Dit betekent dat ze inkomsten halen uit hun vermogen om elektriciteit te transporteren en dat is niet afhankelijk van de hoeveelheid energie die erdoorheen stroomt. Dus de invloed van de coronacrisis op hen is niet nihil, maar ook niet significant.”
Is te verwachten dat alle betrokken partijen – overheden, netwerkbedrijven, energieverbruikers en producenten – die hierbij betrokken zijn, fundamenteel nieuwe keuzes maken voor de korte en lange termijn?
“We zien dat grote revisie- en upgradeprojecten zijn uitgesteld vanwege gebrek aan mankracht. Maar voor het grootste gedeelte van ons bedrijf is er geen afname van activiteiten, maar eerder een versnelling van activiteiten bij onze klanten. Om twee hoofdredenen: de geplande werkzaamheden zijn uitgesteld en zullen binnenkort worden hervat. En: na deze pandemie is de bevolking van de meeste landen nog enthousiaster over de energietransitie. De regeringen hebben herstelplannen gelanceerd en investeren veel geld in de economie en vooral in hernieuwbare energiebronnen. Meer hernieuwbare energie betekent simpelweg meer netwerken. Dit is overigens niet mijn eigen analyse, maar die van de ENTSO-e (European Network of Transmission System Operators voor elektriciteit) en E.DSO (het equivalent voor DSO’s) en ook het advies dat we kregen van operators waarvoor we werken.”
Wat zijn de belangrijkste trends die de energietransitie beïnvloeden?
“De belangrijkste drijfveren voor de energietransitie zijn: energiebesparing, energie-efficiëntie, zelfopwekking, elektrische mobiliteit en groene waterstof. Deze ontwikkelingen zullen doorgaan en zijn afhankelijk van de uitbreiding en modernisering van het grid. Zelfopwekking was al een trend vóór de pandemie. We verwachten en zien dat deze trend zich voortzet en versnelt, vanwege twee factoren. Ten eerste koppelen mensen de pandemie aan het klimaat, ik weet niet precies waarom. Ten tweede: er was natuurlijk een enorme economische tegenvaller door de lockdown, waardoor er veel geld geïnvesteerd werd in de economie en vooral in de energiesector.”
Zijn er grote verschillen tussen Europese landen? Wat kunnen we van elkaar leren?
“De impact van de pandemie op deze sector is eigenlijk in alle landen ongeveer gelijk. Dit komt doordat de regelgeving voor deze sector in alle landen ongeveer gelijk is (Regulated Asset Based). Er zijn eigenlijk geen grote verschillen tussen Europese landen. Behalve dat in sommige landen netwerkbedrijven nog in handen zijn van energieproducenten. De eigendomsstructuur kan dus tot verschillende situaties leiden. De energieproducent die inkomstenderving heeft geleden, mag een financiële inspanning verwachten van zijn TSO / DSO-tak.”
U noemde de belangrijkste drijfveren voor de energietransitie al: energiebesparing, energie-efficiëntie, zelfopwekking, elektrische mobiliteit en groene waterstof. En dat deze ontwikkelingen zullen doorzetten en afhangen van de uitbreiding en modernisering van het grid.Wat houdt deze modernisering in en leidt deze modernisering tot een fundamenteel ander grid? Met andere woorden: zal de huidige coronacrisis het concept van toekomstige netwerken fundamenteel veranderen? Of kunnen ze blijven zoals ze nu zijn?
“Het grid zal meer onderling verbonden, fijnmaziger en flexibeler moeten worden om de beloftes van de energietransitie waar te maken. En mogelijk zal volgens de visie van ENTSO-E een bijkomend HVDC (HIGH VOLTAGE DIRECT CURRENT) netwerk ontstaan in heel Europa (Programma E-Highways 2050). We maken er al deel van uit, we hebben zojuist de IFA 2 (FRANKRIJK-VK) HVDC-interconnector aan de Franse kant in gebruik genomen. ”
Wat heeft Omexom als technische dienstverlener voor energieproducenten en netwerkbedrijven tot nu toe geleerd van de coronacrisis? En wat gaat Omexom mogelijk anders doen in de toekomst?
“We weten nog steeds niet of de ziekte zal verdwijnen of niet. Of er binnenkort een vaccin beschikbaar zal zijn, of dat we er gewoon ‘mee moeten leren leven’. We hebben onze manier van werken al veranderd, aangepast en geïntegreerd in onze sanitaire protocollen. De lessen die we hebben geleerd, is dat ons gedecentraliseerde managementmodel het perfecte antwoord is op de lokale en specifieke situatie en ons in staat stelt snelle en efficiënte beslissingen te nemen.”